ΑΝΑΤΟΜΙΑ Τα όργανα της ακοής είναι τα αυτιά. Κάθε αυτί αποτελείται από τρεις ξεχωριστές περιοχές :το έξω, το μέσον και το έσω ους. Τα ηχητικά κύματα κατευθύνονται δια του (έξω) ακουστικού πόρου στο μέσον ους, όπου ένα περίπλοκο σύστημα μεμβρανών και μικροσκοπικών οστών μεταφέρει τις δονήσεις τους στο έσω ους. Οι δονήσεις μετατρέπονται σε νευρικά ερεθίσματα (ώσεις)και μεταφέρονται με ένα μέρος του ακουστικού νεύρου στον εγκέφαλο. Για να λειτουργεί σωστά το τύμπανο,πρέπει οι πιέσεις από κάθε πλευρά του να είναι ίσες ώστε να δονείται ελεύθερα. Την εξίσωση των πιέσεων εξασφαλίζει η ευσταχιανή σάλπιγγα που επεκτείνεται μεταξύ του οπισθοφάρυγγα και του μέσου ωτός.
ΟΡΓΑΝΑ ΑΠΟ ΕΞΩ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΣΑ 1.ΕΞΩ ΟΥΣ Το πτερύγιο (το ορατό μέρος του αυτιού)κατευθύνει τα ηχητικά κύματα προς τον έξω ακουστικό πόρο, με τον οποίο φθάνουν στο τύμπανο. Ο ακουστικός πόρος περιέχει τρίχες και υπαλείφεται από κυψέλη. 2. ΤΥΜΠΑΝΟ Ο τυμπανικός υμένας (τύμπανο)είναι μια τεντωμένη μεμβράνη που χωρίζει το έξω ους από το μέσον. Τα ηχητικά κύματα διαφόρων συχνοτήτων δονούν το τύμπανο με διαφορετικές ταχύτητες. 3. ΣΦΥΡΑ & ΑΚΜΩΝ Η σφύρα, που είναι προσκολλημένη στο τύμπανο, μεταβιβάζει τις δονήσεις στον άκμονα. 4. ΑΝΑΒΟΛΕΑΣ & ΩΟΕΙΔΗΣ ΘΥΡΙΔΑ Ο άκμων μεταβιβάζει τις δονήσεις στον αναβολέα και αυτός στη μεμβράνη της ωοειδούς θυρίδας. 5.ΚΟΧΛΙΑΣ Ο κοχλίας είναι μια σπειροειδής κοιλότητα του κροταφικού οστού, η οποία πρακτικά διαιρείται κατά μήκος από τον κοχλιακό πόρο, έναν υμενώδη σωλήνα που περιέχει υγρό και φέρει μεγάλο αριθμό μικροσκοπικών τριχών, οι οποίες διεγείρουν την ανταπόκριση νευρικών κυττάρων στις ηχητικές δονήσεις που μεταβιβάζονται από την ωοειδή θυρίδα.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΧΛΙΑ Το πρώτο τμήμα του βασικού υμένα του κοχλία (εκτυλιγμένου στην εικόνα), αντιδρά περισσότερο στις υψίσυχνες δονήσεις, ενώ το τελευταίο καταγράφει μόνο χαμηλές συχνότητες.
Η ΝΕΥΡΙΚΗ ΟΔΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ Τα ακουστικά αισθήματα προσλαμβάνονται από τις νευρικές ίνες του κοχλία και οδεύουν με το ακουστικό νεύρο προς τον προμήκη μυελό. Από εκεί κατευθύνονται περνώντας από τον οπτικό θάλαμο, στην άνω κροταφική έλικα, η οποία αποτελεί το μέρος του φλοιού των ημισφαιρίων το οποίο δέχεται και αντιλαμβάνεται τους ήχους.
ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΚΟΗΣ Δοκιμασίες εξακρίβωσης της παρουσίας, ή όχι, απώλεια ακοής, του βαθμού της και του σημείου του ακουστικού μηχανισμού από το οποίο προέρχεται. Οι δοκιμασίες αυτές μπορούν να εκτελούνται σε τακτική βάση, στα πλαίσια εκτίμησης της ανάπτυξης του παιδιού ή της γενικής ιατρικής εξέτασης, καθώς επίσης σε άτομα που παραπονούνται για βαρηκοϊα ή είναι ύποπτα για βαρηκοϊα (π.χ. σε παιδιά με πλημμελή ανάπτυξη του λόγου ή ηλικιωμένους με εμφανή άνοια). Σε ακουστικές δοκιμασίες υποβάλλονται τακτικά για λόγους ασφαλείας και τα άτομα που εκτίθενται σε έντονους θορύβους στο περιβάλλον της εργασίας τους. Τέλος με τις εξετάσεις της ακοής υποβοηθείται ο προσδιορισμός του αιτίου των εμβοών και της ζάλης.
ΣΤΟΧΟΙ ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ Ο γιατρός προσπαθεί να καθορίσει το βαθμό και τον τύπο ελάττωσης της ακοής, εξετάζοντας την ικανότητα του ατόμου να ακούει ήχους διαφόρων συχνοτήτων και εντάσεων και επιχειρεί να εξακριβώσει αν η απώλεια της ακοής είναι τύπου αγωγής ή τύπου αισθητικότητας. Η τύπου αγωγής ελάττωση της ακοής οφείλεται σε ελάττωση της αγωγής του ήχου από τον έξω ακουστικό πόρο ή από τον μέσον ους. Η τύπου αισθητικότητας κώφωση ή βαρηκοϊα είναι αποτέλεσμα βλάβης του έσω ωτός,του ακουστικού νεύρου ή των εγκεφαλικών κέντρων της ακοής, το έσω ους απομονώνεται για την εξέταση με τοποθέτηση ενός μεγαφώνου κατευθείαν επάνω στη μαστοειδή απόφυση (την οστέϊνη προεξοχή πίσω από το αυτί). Με τις δοκιμασίες της ακοής εξετάζονται η ελάχιστη ένταση στην οποία το άτομο μπορεί να ακούσει και να επαναλάβει λέξεις (ουδός αντίληψης του λόγου)και η ικανότητα του να ακούει τις λέξεις καθαρά (διάκριση του λόγου). Τα αποτελέσματα των εξετάσεων της ακοής επιτρέπουν στο γιατρό και στον ασθενή να αποφασίσουν για το είδος της θεραπείας (συνήθως εφαρμογή βοηθήματος ή χειρουργική επέμβαση).
|