Ομάδα ψυχικών νόσων με κύριο γνώρισμα τα συμπτώματα του άγχους. Στις αγχώδεις διαταραχές περιλαμβάνονται ορισμένα συγκεκριμένα σύνδρομα – αν και με σημαντική αλληλοεπικάλυψη και με όρια που δεν είναι ποτέ σαφή.Οι αγχώδεις διαταραχές είναι συχνές και προσβάλλουν 4% περίπου του πληθυσμού, κυρίως νεαρούς ενήλικους, παρατηρούνται με την ίδια συχνότητα στα δύο φύλα και μεταξύ των αιτιολογικών παραγόντων τους περιλαμβάνεται και η κληρονομικότητα. Τα συμπτώματα τείνουν να παρουσιάζουν ποικιλία στη διάρκεια της πορείας της νόσου.
ΤΥΠΟΙ Διάγνωση γενικευμένης αγχώδους διαταραχής (της παράδοσης «αγχώδους νεύρωσης») τίθεται όταν ο ασθενής έχει παρουσιάσει τουλάχιστον ένα σωματικό η ψυχικό σύμπτωμα που μειώνει τη φυσιολογική δραστηριότητα. Οι διαταραχές πανικού χαρακτηρίζονται από αιφνίδιες, έντονες κρίσεις πανικού (υπερβολικού, αναιτιολόγητου φόβου και άγχους), ενώ στις φοβίες επικρατούν παράλογοι φόβοι που οδηγούν το άτομο στην αποφυγή ορισμένων καταστάσεων ή αντικειμένων, π.χ. των ανοικτών χώρων ή των αραχνών. Η διαταραχή της μετατραυματικής υπερέντασης (μετατραυματικού stress) οφείλεται σε συγκεκριμένο σοβαρό γεγονός, π.χ. σε βιασμό, και τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν την επαναβίωση του γεγονότος σε όνειρα και ένα γενικό αίσθημα απάθειας και έλλειψη συμμετοχής. Τα κυριότερα, τέλος γνωρίσματα της ιδεοληπτικής – καταναγκαστικής συμπεριφοράς είναι υποτροπιάζουσες και έμμονες σκέψεις (ιδέες) και τελετουργική, επαναληπτική συμπεριφορά.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Η αντιμετώπιση των αγχωδών διαταραχών είναι αποτελεσματικότερη όταν ο λόγος της υπερέντασης είναι αναγνωρίσιμος και δικαιολογημένος. Η θεραπεία είναι περισσότερο επιτυχής σε άτομα με σταθερή προσωπικότητα. Θεραπευτικός εφαρμόζονται η ενθάρρυνση, η συμβουλευτική, η ψυχοθεραπεία και τα αγχολυτικά φάρμακα (ιδιαίτερα οι βενζοδιαζεπίνες).
ΑΓΧΩΔΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ, ΓΕΝΙΚΕΥΜΕΝΗ Νευρωσική πάθηση με κυριότερα συμπτώματα τη χρόνια και επίμονη φοβία και την υπερένταση χωρίς συγκεκριμένο λόγο («διάχυτο άγχος»). Ο ασθενής είναι δυνατό να παρουσιάσει και πολλές μη ειδικές σωματικές αντιδράσεις, όπως τρόμο, νευρικότητα, εφιδρώσεις, ελαφρά ζάλη και ευερεθιστότητα. Τα συμπτώματα μπορούν να είναι τόσο έντονα ώστε να εμποδίζουν την καθημερινή ζωή και να απαιτούν ιατρική φροντίδα. Η θεραπεία συνιστάται σε ψυχοθεραπεία και φαρμακευτική αγωγή, αλλά τα κατευναστικά και τα ηρεμιστικά χορηγούνται στις ελάχιστες δυνατές δόσεις, διότι είναι δυνατό να προκληθεί εθισμός του ατόμου.
ΑΓΩΓΗΣ, ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ Ομάδα διαταραχών της συμπεριφοράς, του παρατηρούνται κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία και συνίστανται σε επιμονή και επανειλημμένη καταπάτηση των δικαιωμάτων και των προνομίων των άλλων. Οι βίαιες αυτές πράξεις μπορούν να είναι βανδαλισμοί, εμπρησμοί, επιθέσεις και ληστείες, αλλά και λιγότερο επιθετικές μορφές συμπεριφοράς, όπως φυγοπονία, κατάχρηση ουσιών και επίμονη ψευδολογία (βλ. Συμπεριφοράς, παιδιών και εφήβων, προβλήματα της).
|